Çok farklı tanımları olmakla birlikte, kültür; insanoğlunun maddi ve manevi olarak ürettiği, yarattığı gelenekleri, görenekleri, dili, dini, edebiyatı, giyimi, mimarisi, yemekleri vs.´den oluşur.(1)
Bu anlamda kültür; millidir, tarihidir, özgündür, ahenkli bir bütündür, tabii varlıktır, değiştirilemez, milletin ortak değeridir, malıdır. (1)
Kültür eleştiri konusu yapılamaz, zira neyse odur, özeldir. Toplumları oluşturan bireyler ve kurumların görevi, bu özel olma durumunu korumak ve kültür tanımı içine giren her şeyi yaşatmak olmalıdır. Çünkü kültür, toplumun mayasıdır, özüdür.
Soyut gibi görünen kültür aslında nesneldir ve de toplumsal hayatın ta kendisidir. Kültür, toplumun tutunmasında bir tekerleğin dişlisi gibidir. O olmazsa toplum ve ortak değerler patinaj yapar, ilerleyemez, gelişemez. Bu nedenle gelişmiş ülkeler toplumun kültür yapısına ve onu oluşturan katmanlara çok büyük değer verirler. Geçmiş kültürüne sahip çıkar, içinde bulunduğu dönem kültürünü önemser, geleceğe ışık tutmasına özen gösterirler.
Geçtiğimiz yıl yapılan Eğitim Bayramı etkinlikleri kapsamında Besni´ye panelist olarak gitmiştim. Üç gün boyunca orada kaldım. Bu süre zarfında, Besni´de birkaç yıl önce açıldığını duyduğum ve oldukça merak ettiğim Kültür Kafe´yi ziyaret etme fırsatı buldum. Uşaklı İş Adamı Bekir Güneşhan, İstanbul´dan Füsun Şüküroğlu ve diğer 15-20 kişilik arkadaş grubuyla gittiğimiz kafede, demli çaylar eşliğinde uzun uzun sohbet ettik. Anadolu´nun ücra köşesinde ?eğitim bayramı? etkinliği içinde, içeriye girdiğiniz andan itibaren en az yüz yıllık kültür mirasını yaşatan kafede? kültürü? ve ?kültürün toplum yaşamındaki yerini? tartıştık. Anadolu´da 20 yıldan bu yana ?Eğitim Bayramı?nı içselleştirmiş bir ilçede, bu kez de ?Kültür Kafe?nin faaliyete geçmiş olması Besni´ye özel, gerçek bir ayrıcalık hissi yaratıyor insanda.
Kafeyi kültür gönüllüsü bir vatandaşımız, Ahmet Bolu açmış. Kafede Besni ve yöre kültürünün bir ürünü olarak aklımıza gelen her şey var. Son yüz yıllık dönemi kapsayan yöresel tüm kıyafetler, eski saatler, el dokuması kilimler, pusulalar, ispirtolu gaz ocakları, lambalar, yaba, gem, çıkrık, saban, oyma ağaçlar, orak, eski tüfekler-tabancalar, ısı ölçerler, eski paralar, mutfak malzemeleri, çarıklar vs. vs.
Ahmet Bolu´dan, kafede bulunan her bir eşyanın hikayesini dinlemek insanı heyecanlandırıyor, çünkü adeta tarihe ziyareti andırıyor. Zira tıpkı insanlar gibi, her bir kültür ürünü eşyanın hikayesi - geçmişi var, yaşıyorlar. İşletmecinin kendi olanaklarıyla emek, zaman ve kaynak ayırarak ortaya koyduğu bu kültür hazinesi kafeye şapka çıkarmamak mümkün değil.
Ahmet Bey´i hayal kırıklığına, bizleri ise şaşkına uğratan şey ise kültür kafeye Besni´lilerden, özellikle etkin-yetkin insanların hemen hemen hiç destek göstermemesi olmuş. Bırakın desteği ziyaret bile edilmemiş olmaktan şikayetçi. Bu durum bizlerin de dikkatini çekti ve adeta içimizi acıttı. Küçücük bütçeyle, neredeyse yüz yıllık harika bir kültür hazinesi oluşturan Ahmet Bey hiç kimseden destek görmemesinin sitemi içinde hayatına devam ediyor.
Öncelikle Ahmet Bolu´ya böyle güzel bir mekanı Besni´mize kazandırdığı için ne kadar teşekkür etsek azdır. Değerlerimizi yaşatmaya çalıştığı için bu örnek davranışından dolayı kendisini kutlarım.
Tarihi geçmişine baktığımızda, Besni; sanat, eğitim, kültür, umut kokan bir yerdir. Ancak Besni´nin şu an geldiği nokta, yeterli seviyede değildir. Buna bağlı olarak da bu güzel mekanın kıymeti ve değeri ne yazık ki bilinmemektedir. Oysa geçmişini göremeyen ve bilmeyen toplumlar yok olmaya mahkumdurlar.
Bütün bu nedenlerle, bireysel çabayla oluşturulan ve Besni kültürünü önemli ölçüde yansıtan KÜLTÜR KAFE desteklenmeli, gerekirse mekan-kaynak ve içerik zenginliği anlamında mutlaka geliştirilmelidir. Toplumdaki ve ülkemizdeki olumsuzluklara, umutsuzluklara rağmen çaba gösterip bir şeyler yapmaya çalışan insanlar, siyasi ayrım gözetmeksizin herkes tarafından, her alanda desteklenmelidir. Ne yazık ki aynı ilgisizliği Eğitim bayramına iştiraklerde de görmekteyiz.
Bireysel çabalar çok iyi ama toplumun bütününe hitap etmekte yeterli olmayabilir. Kültür kafeye gerekli ilgiyi göstermeyen gerek özel sektör temsilcileri ve gerekse kamu kurumları (Kaymakamlık, Belediye, Kültür Müdürlüğü vs.) umarım bir an önce bu değerlere sahip çıkar ve Kültür Kafe´nin içindeki kültür öğelerini daha da zenginleştirerek bir müzeye dönüştürürler. Böylece Besni, kendi kültürüne sahip çıkar ve kültür öğelerini, korunaklı bir ortamda buluşturarak yüzyıllarca yaşamasını ve gelişmesini sağlar. Aksi halde tekerleğin dişlisi çalışmaz ve gelecek nesillere bırakacağımız mirasımız her geçen gün azalır.
(1) turkedebiyati.org
