1-7 KASIM TÜRK HARFLERİNİN KABULÜ
Evet hemen birçok plartformlarda bu konu hep tartışıla durmuştur. Türk harflerinin kabulü ile cahil mi kaldık? Bunun sorumlusu Yeni Kurulan Cumhuriyet mi? Yada onu kuran Mustafa Kemal Atatürk mü?
Gelin bu duruma birlikte göz atalım.
Daha Tanzimat dönemlerinde bu durum aydınlar tarafından tartısma konusu olmuş , Arap harflerinin Türk diline uymadığından Arap yazısının düzeltilmesi ya da değiştirilmesi gerektiğini düşünenler çıkmış. Osmanlı aydınları arasında yazı tartışmaları başlamış. Tartışmaya Mirza Fethali Ahundzade gibi bazı Azerbaycanlı aydınlar da katılmış.
O dönemde gazetecilik yeni yaygınlaşırken , Gazete çıkarmak, zamanla yarışmayı, okuyucuya sıcağı sıcağına haber yetiştirmeyi gerektiriyordu. Ama pek karmaşık olan Arap alfabesi, dizgi işlerini çok yavaşlatıyor, gazete çıkarmayı zorlaştırıyordu.
Sonrasında Osmanlı - Kırım Savaşları yıllarında ilk telgraf hattı çekilmiş Telgraf telleri 1855 te Avrupa'dan İstanbul'a ulaşmıştı. Ama gel gelelim ki İstanbul'dan yurt dışına Arap Harfleri ile telgraf çekilemiyordu. Çünkü alfabe Mors alfabesine göre çekiliyor buda Latin alfabesi temeline dayanıyordu. Bu nedenledir ki 1928 harf devrimine kadar bütün dış yazışmalar Latin harfleri ile zaten yapılıyordu.
Sade bu mu?
Dünya ticaretinde Avrupa'ya bağımlı yaşayan Osmanlı ,Bankonotlarında Arapça harflerinin yanında Latin harflerini de yazmaya ihtiyaç duyuyordu.
Uluslararası ulaşımda, demir yollarında ve deniz yollarında Latin yazısı geçerliydi.
Bu nedenledir ki İkinci Meşrutiyet yıllarında Latin harflerinin kullanımi ile ilgili bir çok araştırmalar yapılıyor ki ,hatta sade bizde değil Mayıs 1922’de, Azerbaycan’ın başkenti Baku’da, “Yeni Türk Elifba Komitesi” adlı bir komite kuruluyor, Bu komite, Türk dili için Latin alfabesine dayanan yeni bir Türk alfabesi hazırlıyordu.
1928 yılında ve son baharında Atatürk’ün hemen hemen tek düşüncesi, tek tutkusu yeni Türk Harfleri oldu. Sarayda, konakta, köşkte, arabada, sokakta, çarşıda, gece gündüz hep Yeni Harfleri düşündü, yeni Harfleri konuştu. Büyük önderin bu tutkusu, yakın çevresinden yurt düzeyine dalga dalga yayıldı. Yeni yazı heyecanı bütün yurdu sardı. 1 Kasım 1928 günü “Türk Harflerinin Kabulü ve Tatbiki Hakkındaki Kanun” TBMM’den geçerken, çıkılan ama tamamlanamayan devrim tamamlanıyordu.
Şimdi soruyorum " Birgece de cahil kaldık" diyen güruha. BİR GECE DE CAHİL Mİ KALDIK. YOKSA CAHİL KALDIĞIMIZI BİR GECE DE Mİ ANLADIK.
Türk Harf Devrimi kutlu olsun. 1 Kasım1928
