Dünyaya geldiğimiz andan itibaren beslenme hayatta kalabilmek için en temel biyolojik ihtiyaçlarımızdandır. Fiziksel olarak büyüyüp gelişmek için temel enerji kaynağımız besinlerdir. Bunun akabinde insan duygusal bir varlıktır, duygusal olarak doyuma ulaşmayı ve tatmin olmayı ister. Günlük hayatlarımızda çok fazla strese maruz kalabiliyoruz. Yaşadığımız bu stres ve duygusal durumlar yemek yeme şeklimiz üzerinde çok fazla etkili olabiliyor. Fazla yemek gibi bazı durumlarda hiç yememek gibi lakin genel olarak bizler stresli ve mutsuz olduğumuz anlarda yemek yemeye daha fazla eğilimliyiz. Duygu durumumuzda yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunda bundan kaçınmak ve duygularımızı bastırmak için bir nevi savunma mekanizması olarak yiyeceklere başvuruyoruz. Biyolojik olarak acıdan kaçınıp haz odaklı canlılar olduğumuz için bu durum beynimiz açısından normal ve kabul gören bir davranış, lakin duygusal olarak yeme durumu uzun vadede çözüm yerine daha büyük sorunlara yol açabilir. Örneğin obezite Dünya Sağlık Örgütü’nün 2022 verilerine göre Türkiye Avrupa’da obezıte de birinci sırada yer alıyor. Hiç düşündünüz mü bunun sebebi ne olabilir? Ebetteki toplumumuzda yemek sevgiyle bağdaştırılıyor. Örneğin bir misafirliğe gittiğimizde aç olmadığımız halde ısrarla yedirilmeye çalışmak yani sevgi eşittir yemek olarak kodlanmış haliyle böyle olduğunda sevilmeye ihtiyacı olan bir birey otomatik olarak yemeğe yöneliyor.
Duygusal olarak aç bir insanın asıl amacı durumu kontrol altına alma isteğidir. İç dünyasını yönetemediği ve stresle başa çıkma yönünden yetersiz olduğu için yemek bu durumda bir savunma mekanizması olarak görülüyor. Yiyecekler beynimizdeki mutluluk hormonlarını harekete geçirir. Hem çok kolay hem de zahmetsiz bir yoldan fakat bu sadece anlık bir çözümdür. Peki, duygusal açlığımızın kökenindeki gerçek sebep ne olabilir ve bunu nasıl fark edebiliriz. Ünlü Filozof Senececa şöyle der; “Hiç kimse sadece o günün sorunları yüzünden mutsuz değildir”
Yani bu demek oluyor ki benim şu anda aşamadığım bu duygunun bir başlangıç noktası var. Bir çok psikoloğun ortak görüşü çocukluk dönemindeki problemlerden kaynaklı olabileceği yönünde. Bu dönemdeki bazı sıkıntılar bireyin yetişkinlik hayatında bu tarz duygusal yemeye veya başka bağımlılıklara yol açabilir. Yemek bunlar arasında en masum görünenidir. Peki, çözüm için neler yapabiliriz. Yemek bir kaçış ve uyuşturma mekanizması dedik, bunun yerine bir cesaret bu duruma neyin sebep olduğunu neyin bizi tetiklediğini fark edip şu anda yemek yerine farklı bir alternatif seçip örneğin mutluluk hormonlarının artışında etkili olabilecek farklı bir aktiviteye yönelmek gibi. Uzmanlar bu konuda fiziksel hareketin mutluluk hormonu üzerinde hızlı bir etkisi olduğunu savunuyor. Doğa yürüyüşleri, fiziksel egzersizler, spor yapmak, konfor alanından çıkıp farklı ve yeni bir şeyler… Denemek kısacası dikkatimizi farklı bir alana yönlendirmek. Hepimizin içinde bu güç var, sadece biraz cesaret ve bilgiyle bazen iyileşmenin ve çözümün ilk adımı sadece olanı fark etmekten ve kabul etmekten geçer…
