Sigortalı çalışanlar emekli olabilmek için; sigortalılık hizmet süresi, prim gün sayısı ve yaş sınırına ilişkin bazı şartları sağlamak zorundadırlar. Sigortalı çalışanlar bu şartları tamamlamalarına rağmen SGK’ya emeklilik için başvuru yaptığı sıra prim veya hizmet sürenin eksik bildirmesinden kaynaklı emekli olamadıkları görülmektedir.
Peki bu durumda ne yapılmalıdır? SGK primin yatırılması işverenin asli yükümlüklerinden biridir. İşçinin sigorta priminin eksik ödemesi halinde işverene idari para cezası uygulanır. Eksik prim cezası yanı sıra işçinin işverene karşı hakları olduğunu da vurgulamak gerekir.
SGK primi eksik ödenen işçi hizmet gün sayısının yeniden hesaplanması için hizmet tespit davası açma hakkına sahiptir. Hizmet tespit davasına ek olarak sgk primine eksik ödenen işçi eksik prim nedeniyle doğan alacaklarını temin etmek için de dava yoluna gidilebilir. Hizmet tespit davası, Sosyal Güvenlik Kurumuna hizmet sürelerini hiç veya eksik bildirilen, sürekli çalışmasına rağmen işe giriş çıkış yaptırılan, SGK girişleri geç yaptırılan veya sigortasız çalıştırılan işçilerin işverene karşı açmış olduğu davadır. Aynı zamanda kuruma uzun ve kısa vadeli primleri yatırılmaksızın çalıştırılan işçinin, sigortasız çalıştığı bu süreleri, geçmişe dönük olarak hizmetlerine işlettirilmesi, prim kayıplarının ve SGK gün kayıplarının telafi edilme imkanını sağlar.
Hizmet tespit davalarında sadece işveren davalı olarak gösterilir. Sosyal Güvenlik Kurumuna dava re’sen ihbar edilecektir. Kurum ihbar üzerine fer’i müdahil olarak davaya katılacaktır. İşçi kural olarak sigortasız çalışarak geçirdiği sürenin son yılından itibaren başlamak üzere 5 yıl içerisinde hizmet tespiti davasını açmak hakkına sahiptir. Bu süre hak düşürücü niteliktedir.Yine işçinin vefatı itibari ile yasal mirasçıları da, işçinin vefatından itibaren 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açma hakkına sahiptir. 5 yıllık hak düşürücü süre, sigortaya işveren tarafından “hiç bildirilmeyen hizmetler” için geçerli olup bu hak düşürücü sürenin istisnaları mevcuttur.
Sigortalıya ilişkin olarak işe giriş bildirgesi, dönem bordrosu gibi yönetmelikte belirtilen belgelerin Kuruma verilmesi ya da çalışmaların Kurumca tespit edilmesi halinde; Kurumca öğrenilen ve sonrasında kesintisiz biçimde devam eden çalışmalar bakımından hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyecektir. Örneğin sigortalı çalışanlar hizmet süresini veya primini bir gün bile göstermiş olsa hak düşürücü süreye takılmadan süresiz işverene karşı hizmet tespit davası açabilecektir. Yazımızda SGK primlerinin veya hizmet sürelerinin eksik bildirilmesi halinde emekli olamayan işçilerin hakları nelerdir.
Bu tür durumlarda neler yapılabilir sorularına yanıt verdik. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için uzman bir avukata başvurabilirsiniz.
