Türkiye Cumhuriyeti Atatürk´ün yönetiminde akıl ve bilim temel alınarak kuruldu. Aklın ve bilimin öngörüsünde inşa edildi. Bilgi toplumu olunması, çağdaş uygarlık seviyesinin yakalanması ve ilerisine geçilmesi hedeflendi.
Cumhuriyet kurulduğunda nüfusun yüzde 80´i köylerde yaşıyordu. Köylerde okul yoktu. Okur yazar yoktu. Köyler geri kalmış ve yoksuldu. Atatürk´e göre Cumhuriyetin kuruluş hedeflerinin gerçekleştirilmesi ancak köylerde yaşayanların eğitilmeleri, köylerde yaşayanların ekonomik sorunlarının çözülmesi, köylerin değişip dönüşmesi ile mümkündü.
Atatürk, köylerde yaşayanların eğitim sorunlarının çözülmesine yönelik bir eğitim sistemi çalışması başlattı. Atatürk kurgulayıp planladığı eğitim sistemi dönemin Milli Eğitim Bakanları Mustafa Necati, Saffet Arıkan, Hasan Ali Yücel ve eğitim uzmanı İsmail Hakkı Tonguç tarafından geliştirildi.
Köylerin eğitim ve ekonomik sorunlarının çözümüne yönelik planlanan Köy Enstitüleri Eğitim Sistemi Yasası, 17 Nisan 1940 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi´nde görüşüldü ve yasalaştı. Köy Enstitüleri hızla kurulmaya başlandı.1940-1945 arasında ülke genelinde 21 Köy Enstitüsü kuruldu. Köy Enstitülerinin kuruluş yasası ve amacı gereği, okullarda köy çocukları eğitiliyorlardı. Okullarda yatılımı eğitim ve öğretim yapılıyordu. Köylerin ihtiyaçları, köylerin değişip dönüştürülmesine yönelik karma eğitim veriliyordu. Okullarda mezun olan öğretmenler, köylerine atanıyorlardı. Köylerde okullar kuruluyor, eğitim ve öğretim başlıyordu. Köylerde yaşayanlar hızla eğitilmeye, köyler değişip ve dönüşmeye başladı.
21 Temmuz 1946 tarihinde yapılan seçimlerinden sonra Köy Enstitüleri Yasası TBMM´inde görüşülürken Yasaya karşı çıkan Kazım Karabekir Meclis Başkanı seçildi.
Seçimlerden kurulan yeni hükümette, Köy Enstitülerinin kurucu bakanı Hasan Ali Yücel´e yer verilmedi.
Meclis Başkanı Kazım Karabekir´in önerisi ile Köy Enstitüleri´ne kökten karşı olan Reşat Şemsettin Sirer Milli Eğitim Bakanı yapıldı. Sirerin ilk işi, Köy Enstitüleri´nin kuruluşlarında ve örgütlenmesinde görev alan, Köy Enstitüsü öğrencilerinin Tonguç baba diye hitap ettikleri İsmail Hakkı Tonguç´u İlk Öğretim Genel Müdürlüğünden almak oldu.
Sirer´in yönetimin 1946-1947 arasında Köy Enstitüleri´ne öğretmen yetiştiren Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü kapatıldı. Köy Enstitüleri´nin eğitim müfredat programı değiştirildi. Okullarda karma eğitime son verildi. Okullar düz liselere dönüştürüldüler. Okulların Köy Enstitüsü isimleri devam etti fakat Okullar fiilen kapatıldılar.
Köy Enstitüleri kapatılarak Atatürk, Cumhuriyet, devrimler kaybetti. Atatürk´e, Cumhuriyetin Kuruluş değerlerine ve ilkelerine, devrimlere, devrimlerle yaşama geçirilen toplumsal, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel değişim ve dönüşümlere karşı olanlar kazandılar.
Türkiye Cumhuriyeti´nin Kurucusu Atatürk´ün hedef gösterdiği, bilgi toplumu olmasının, çağdaş uygarlık seviyesini yakalamasının önü tıkandı.
