Mevsimin Nisan Mayıs olması Keneler için uyanma, aynı zamanda Kene Hastalığı dediğimiz KKKA hastalığının kımıldaması olarak kabul ediliyor.
?Ekonomide Küreselleşen sermaye Olgusu? beraberinde paylaşımın tekellerde toplanmasını, bu da yoksulluğu ve açlığı beraberinde getirmiştir.
Ormanların yok olması, tarım arazilerinin sanayi artıkları ile kirlenmesi, çevresel dengenin bozulması, canlı bitki varlığının olumsuz yönde değişimine yol açmıştır.
2000´li yıllardan sonra gündemimize giren, ?Tokat Hastalığı? veya ?Kene Hastalığı? olarak adlandırdığımız ?KIRIM KONGO KANAMALI HASTALIĞI?, diğer enfeksiyon hastalıklarında olduğu gibi yoksul insanımızın (genellikle kırsal kesim ) adeta başına bela olmuştur.
Medyatik yönü de olan bu soruna karşı halkı eğitmek, özellikle kırsal kesimdeki insanları bilinçlendirmek (medyaya çok büyük görev düşüyor) hepimizin boynunun borcu olmalıdır. Bu konudaki bilgilerimizi çok çalışıp dahada geliştirerek etkili olmamız gerekir.
BUDHA ?Öğrenmek için çok çalış. Bilgi insanın daha zekice tesirlice çalışmasını sağlar? der.
KKKA Virüsünün Özellikleri
- Nispeten dayanıksızdır, konakçı dışında yaşayamaz.
- Ultra viyola ile hızla ölür.
- 56 derecede 30 dakikada inaktive olur.
- Kanda 40 derecede 10 gün yaşayabilir.
- %1 çamaşır suyu ve %2 gluteraldehite duyarlıdır.
- Mevcut sistemlerde yüksek yoğunluklarda üretilmemesi nedeni ile biyoterörizm ajanları arasında ilk sırada yer almaz
Tarihçe
KKKA hastalığı ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında, 1944 ve 1945 yılı yaz aylarında, Batı Kırım steplerinde çoğunlukla ürün toplamaya yardım eden Sovyet askerleri arasında görülmüş ve 200´den fazla kişiyi etkilemiştir. O zamanlar bu hastalığa ?Kırım Kanamalı Ateşi? adı verilmiştir. İlerleyen yıllarda hastalığın eski Sovyetler Birliği´nin özellikle Orta Asya Cumhuriyetleri olmak üzere, diğer bölgelerinde de uzun yıllardan beri bilindiği, yine eski Yugoslavya´da ve Bulgaristan´da da olduğu anlaşılmıştır. Sonraki yıllarda etken virüs, akut dönemde hasta kanından ve ?Hyalomma marginatum? türü kene ve larvalarından soyutlanmıştır.
Bulaş Özellikleri
KKKA virüsü, insanlara başlıca vektör olan ?Hyalomma? cinsi keneler ile bulaşır. Günümüzde yaklaşık 850 tür kene vardır, bunların 30 kadarı KKKA bulaşında rol oynar. Virüs, aynı şekilde sığır, koyun, keçi, yabani tavşan ve tilki gibi hayvanlardan da izole edildi.Kongo virüs, 1956 yılında Zairede de ateşli bir hastadan soyutlandı. Aynı araştırmacılar, 1956 yılında izole edilen virüs ile daha önceden elde edilen virüslerin aynı virüs olduğunu göstermişlerdir. 1969 yılında Kongo virüs ve Kırım Kanamalı Ateş virüslerinin aynı virüs olduğu gösterilerek ortak ad ile KIRIM KONGO KANAMALI VİRÜS adı ile anılmaya başlanmıştır.
HYALOMMA CİNSİ KENELERİN GELİŞİMİ
HASTALIĞIN GELİŞİMİ
Virüs, sığır ve koyun gibi büyük memelilerde, tavşan ve kirpi gibi küçük memelilerde belirtisiz enfeksiyon ve bir hafta kadar süren geçici viremi (Virüsün kana geçmesi) yaparken insanlarda KKKA hastalığı oluşturur.
Erişkin keneler, kan emdiği sırada virüsü enfekte hayvanlardan aldıktan sonra; Virüs 36 saat içinde çoğalmaya başlar, 3-5 gün sonunda virüs maksimuma ulaşır, Virüs yoğunluğu azalarak aylarca devam eder. Enfekte kene aylarca virüs bulaştırabilir.
İnsanlara virus bulaşı;
- Enfekte kenelerin ısırmasından sonra
- Virus bulaşmış hayvanların kesilmesi sırasında hayvana ait kan ve dokulara temastan sonra
- Enfekte hastalardan
-Doğrudan temas
-Enfekte doku ve kan teması ile
-Laboratuardan
KKKA Risk Grupları
- Tarım çalışanları
- Hayvancılık yapanlar
-Çiftlik çalışanları
-Çobanlar
-Kasaplar
-Mezbaha çalışanları
-Market işçileri
-Veterinerler ve hasta hayvan ile teması olanlar
- Salgın bölgelerinde görev yapan sağlık personeli
- Askerler
- Kamp yapanlar
- Deri fabrikası çalışanları
Dünyadaki Büyük Salgınlarda Risk Faktörleri
-Kırım´daki ilk salgında;
II. Dünya Savaşı yıllarında kene ile enfekte bölgelerin tarıma açılması
-Eski Sovyetler Birliği ve Bulgaristan´da olan diğer salgınlarda;
Ziraatçılık ve hayvancılıktaki değişmeler
Salgınlarda Mevsimlerin Rolü
KKKA mevsimsel özellik gösterir (vektör kenelerin hareketleri sıcak iklimde artar). Eski Sovyetler Birliği´nde olgu sayısı en fazla Haziran-Temmuz aylarında görülmektedir. Güney Afrika Cumhuriyeti´nde olguların çoğu ilkbahar ve sonbaharda görülür. Genelde çoğu olgu Haziran-Eylül arasında görülür ama nadiren Ocak ayında bile görülebilir. Ölümler genelde hastalığın 5-14. gününde olur.
Kuluçka Süresi
Bulaş yolu ile ilişkilidir. Kene ısırığında 1-9 gün, Enfekte kan ile bulaş durumunda 4-13 gündür. Boyundan ısıran kene durumunda kuluçka süresi kısadır.
Bu viruslarla olan Enfeksiyonların seyri sırasında ne gibi bulgular olur?
İshal, kas ağrıları, Öksürük, Baş ağrısı, Zatürree, Beyin iltihabı, Hepatit (Karaciğer iltihabı) görülür. Kanama karakteristik, ama olmayabilir.
Başlangıç bulguları sonrası, maalesef günümüzde modern Yoğun Bakım Tekniklerine rağmen ölüm oranı yüksek!
Hastalığın seyri
Hafif ve orta derecede klinik seyir gösterenler 9-10 günde iyileşir. İyileşen olgularda sekel gözlenmez. Dünyadaki salgınlar incelendiğinde ölüm oranı oranı %30´dur. Ancak ülkemizde %5´dir. Ölüm klinik bulguların 2.haftasında görülür. Hastalıkta ilk ortaya çıkan belirtiler sıklıkla ani başlayan Ateş, Başağrısı, Aşırı halsizlik, yorgunlukdur. diğer belirti ve bulgular
- Deri altına kanama,
- Burun kanaması,
- Diş eti kanaması,
- Kanlı Balgam tükürme,
- Kanlı kusma,
- Kanlı dışkılama, İdrarda kanama, Vaginal kanama,
- İç organlarda kanamadır.
Ciddi ve ağır seyreden olgularda;
- Şok
- Santral sinir sistemi fonksiyon bozukluğu
- Koma
- Karaciğer yetmezliği
- Böbrek yetmezliği
- Solunum yetmezliği görülebilir.
Tedavi
-DESTEK TEDAVİSİ
-ETKENE YÖNELİK TEDAVİ ŞEKLİNDEDİR.
YORUM VE ÖNERİLERİMİZ
Tüm risk grupları konu hakkında bilgilendirilip yaygın bir eğitime tabi tutulmalıdır. TV lerde diğer basın organlarında konu kısa spotlar şeklinde işlenilmelidir(Ahır ve barınakların dezenfeksiyonu,bahar ve yaz aylarında açık renkli kıyafet giyilmeli, tarlada ve kırsal alanda dolaşırken,piknik yaparken çıplak ayakla dolaşılmamalı, vücutta açık yer bırakılmamalı, kene kontrolu yapılmalı, kene saptanmış ise en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak kenenin usulüne uygun çıkarılması ve gerekli tıbbi müdahalelerin yapılması..)
Sağlık çalışanları için de korunma
* Tanı alan ya da şüphelenilen hastalar izole edilmelidir. Temas önlemleri alınmalıdır.
*Tanı amacıyla kan ve doku örnekleri alınırken ve laboratuara yollanırken korunma önlemleri alınmalıdır.
*Laboratuar uygulamaları 4. derece emniyet düzeyi özelliklerine sahip laboratuarlarda yapılmalıdır.
*Kesici ve delici aletler, vücut atıkları güvenli bir şekilde atılmalı veya dekontamine edilmelidir.
*Enfekte kan ve doku ile temas eden Sağlık Çalışanları temastan sonraki 14 gün boyunca ateş vb belirtiler yönünden günlük olarak izlenmelidir.
*Kene çıkarma işlemi usulüne göre olmalıdır. Tetanoz aşı programı uygulanmalı, hasta ilgili kan testleri yapılarak 14 gün sürece izlenmelidir. Bu süre gerektiğinde uzatılabilir.
*Ahırlar mevsim öncesi temizlenip, badana edilmelidir. Çıplak ayakla dolaşılmamalıdır.
