VİRAL HEPATİT-B (VHB) VİRÜSÜNDEN KORUNMA YOLLARI
?Viral Hepatit-B (VHB)? ile ilgili yazımda bu konu ya da değinmiştim. Ama konu çok önemli ve aktüel olduğu için tekrar yazmakta yarar olduğunu düşündüm. Ne kadar konuyu anımsatırsak o kadar mesafe alacağız düşüncesindeyim.
Viral Hepatit-B´den korunma yollarını anlatır mısınız?
Hastanelerde tıbbi malzemeler bir defa kullanımlık olmalı veya iyi dezenfekte edilmelidir. İşi biten şırıngalar delinmez atık kabına konmalı, iğnesi plastik kılıfına geri takılmamalıdır. Çok gerekmedikçe kan ve kanla ilgili ürünler kullanılmamalıdır (Ne kadar güvenli test edilirse edilsin). Kan vericilerinden iyi bir öykü alınarak (Uyuşturucu bağımlılığı, devamlı kan alıcısı, hepatit öyküsü v.b.) çok gerekli ise ve ilgili testler yapılarak, uzman kontrolünde kan nakli yapılabilir. Kan kardeşliği için kan akıtmak, akupunktur, dövme, piercing son derece risklidir. İşlem öncesi kanla bulaşan hastalıklar yönünden iyi bir araştırma yapılmalıdır. Diş fırçası, makas, jilet, tıraş makinesi gibi aletler kişiye özel olmalı, bu mümkün değilse 15 dakika kaynatılmalı veya % 5 çamaşır suyu ile en az 30 dakika muamele edilmelidir. Bulaş riski olan yüzeyler % 10 luk çamaşır suyu ile silinmelidir. Manikür, pedikür aletleri ortak kullanılmamalıdır. Eve gelen misafirler de risk oluşturabilir. Evde aile fertlerinden birinde Hepatit-B olabilir. En iyisi bu durumlara karşı zaman kaybetmeden aşı yaptırmaktır. Hepatit-B aynı zamanda cinsel yolla da bulaşabildiğinden, tek eşlilik, güvenli cinsel ilişki, çok eşlilik durumunda kondom kullanmak en iyi çözümdür. Eşimiz virüs taşıyorsa ve diğer tüm durumlarda, aşı yaptırmak, aşılı isek ve bağışıklılığımız oluşmuşsa sorun yoktur. Viral Hepatit-B´li kişi ile riskli temaslarda 48-72 saat içerisinde ?Hepatit-B´ye karşı özgül Hiperimmünglobulin dediğimiz koruyucu serum yaptırmak gerekir.
Riskli gruplar kimlerdir?
? Doktorlar, hemşireler, ebeler ve diğer hastane personelleri, sürekli kan nakilleri yapılan kan hastaları, uyuşturucu kullananlar, aile bireyleri arasında taşıyıcı bulunan kimseler ve eşcinsellerdir.
Aşılama nasıl yapılmalıdır?
? 0, 1, 6´ncı aylarda toplam üç kez veya riskli durumlarda 0, 1, 2 ve 12. aylarda dört kez şeklinde yapılabilir. Genellikle bu yeterlidir.
Gebelere aşı yapılabilir mi?
?Aşı fetüs için zararlı olmadığından, gebelere aşı yapılabilir.
Hangi tür aşılar kullanılmaktadır?
?Gen teknolojisi ile üretilen aşılar kullanılmaktadır. Son derecede güvenlidir
Aşılar nasıl yapılmalıdır?
?Çocuklara çocuk dozunda, erişkinlere erişkin dozunda yapılır.
Aşılar kanser yapar mı?
? Bu zamana kadar yapılan çalışmalarda böyle bir bulguya rastlanmamıştır.
VHB taşıyıcı anneden doğan çocuklar için ne yapılmalıdır?
? Doğumdan sonraki ilk gün HBlg (Hepatit-B için özgü serum) ve aşı yapılır. Aşı 1 ve 6 ay sonra tekrarlanır.
VHB taşıyıcı anne bebeğini nasıl besler?
?Taşıyıcı anne zorunlu olmadıkça bebeğine anne sütü vermemelidir. Ancak doğum sonrası bebeğe aşı ve immünglobulin yapıldıysa anne sütü verilebilir.
İşe girişlerde veya evlilik öncesi VHB testi yapılmalı mıdır?
Kişinin istemine bırakılmalı, konu hakkında kişiye yeterli bilgi verilmeli, istemez ise test zorla yapılmamalıdır.
YORUM VE ÖNERİ: Hepatit-B´den ne kadar bahsetsek azdır. Özellikle son zamanlarda yapılan yaygın aşılamalar ile %10´larda seyreden VHB, şimdilerde %5 ve altına düşürülmüştür. Aşılamanın hızı kesilmemeli, test yaptırma olanağı olmasa da kişiyi aşılamakta tereddüt etmemeliyiz. Görsel ve yazılı basınla konu canlı tutulmalı, farkındalık yaratılmalıdır.
