Bu dönemde, Güneydoğu’nun toplam hububat ihracatı 2,5 milyon tonu geçerken, 586 bin ton makarna ve 247 bin ton ayçiçek yağı ihraç edildi. Türkiye’nin toplam makarna ihracatının yüzde 62,9’u, ayçiçek yağı ihracatının ise yüzde 55,7’si bu bölgeden sağlandı. Ayçiçek yağı ihracatında ise Cibuti, Irak ve ABD öne çıktı.
Cumhurbaşkanlığı Kararı ve Sektörel Görüşler
Cumhurbaşkanı Kararı ile 1 Ocak-30 Nisan 2025 tarihleri arasında düşük gümrük vergisiyle ayçiçeği tohumu ithalatı için tarife kontenjanı açıldı. Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, bu kararı değerlendirirken, “Çukurova’da başlayan ayçiçek hasadı Marmara’da devam ediyor ve sıcak hava koşullarının rekolteyi olumsuz etkilediği görülüyor. Tarife kontenjanının sadece ayçiçek tohumu ithalatına yönelik olmasının sektörde asimetri ve haksız rekabet yaratabileceğini düşünüyoruz. Bu düzenlemenin rafinasyon işlemleriyle yemeklik yağ üreten firmaları da kapsayacak şekilde genişletilmesini talep ediyoruz. Aksi takdirde, ham ayçiçek yağı fiyatlarının sağlıklı bir şekilde oluşma riski bulunuyor” dedi.
Ayçiçek Yağı İmalatı ve İstihdam Etkisi
Ayçiçek yağı imalatının Güneydoğu Anadolu Bölgesi için büyük ticari önem taşıdığına dikkat çeken Kadooğlu, “Bölgemiz yılda yaklaşık 500 milyon dolar değerinde ayçiçek yağı ihraç ediyor. Artan talep doğrultusunda ayçiçek yağı ihracatımız, bu yıl yüzde 15 oranında bir artış gösterdi. Tarife kontenjanına göre yağlık ayçiçeği ithalatında gümrük vergisi yüzde 8, ham yağ ithalatında ise yüzde 20 olarak uygulanacak. Ham ayçiçeği yağını hammadde olarak kullanan ve rafinasyon işlemi gerçekleştiren firmaların da yüksek üretim kapasiteleri bulunuyor. Özellikle Gaziantep bölgesindeki tesisler önemli istihdam alanları yaratıyor ve uluslararası ticari bağlantılarımız arttıkça bölgedeki markalar daha fazla tanınır hale geliyor” şeklinde konuştu.