Zihinsel Başarıya Giden Yol Mideden Geçer
Eylül geldi mi, evlerde aynı telaş başlar: Okul çantaları hazırlanır, önlükler ütülenir, kahvaltı masasında “Hadi artık geç kalıyoruz!” cümlesi havada uçuşur.
Ama her yıl aynı soruyu kendime sorarım:
Kaç çocuk bu sabah kahvaltı etmeden okula gitti acaba?
Belki iştahı yoktu, belki evde kahvaltıya fırsat olmadı… Ama nedeni ne olursa olsun, şunu net söylemek isterim:
Çocuklar açken öğrenemez.
Beyin de Enerjiye İhtiyaç Duyar
Danışanlarıma da hep şunu söylerim: “Sabah kahvaltısı sadece mideyi değil, beyni de doyurmalı.”
Çünkü beynimizin yakıtı glikozdur. Ama buradaki glikoz, markette satılan şekerli ürünlerden değil; tam tahıllı ekmekten, yulaftan, meyveden gelmeli.
Sabah bir simitle ya da kekle geçiştirilen kahvaltı, çocukta hızla yükselen ve sonra birden düşen kan şekeri yaratır.
Ben kendi gözlemlerimde de bunu sıkça görüyorum:
Ders sırasında dalgınlık yaşayan, hemen yorulan ya da sinirli davranan birçok çocuğun sabah kahvaltısını ya atladığını ya da yetersiz yaptığını öğreniyoruz.
Kahvaltı Sadece Karın Doyurmak Değildir
Ben hep şöyle derim:
“Kahvaltıda sadece kalori değil, kalite önemli.”
Bir dilim kekle 300 kalori alınır, ama hiçbir işe yaramaz. Oysa haşlanmış bir yumurta, tam buğday ekmeği, biraz peynir ve birkaç cevizle yapılan bir kahvaltı hem tok tutar, hem zihni açar.
Basit ama etkili bir örnek kahvaltı:
- 1 haşlanmış yumurta
- 1–2 dilim tam buğday ekmeği
- Az tuzlu beyaz peynir
- 3–4 zeytin veya 2 yarım ceviz
- Mevsim meyvesi
- Yanına süt veya su
Bu şekilde dengeli beslenen çocukların okul performansı gözle görülür biçimde artıyor. Hatta bazı velilerim ve tanıdıklarım, sadece kahvaltıyı düzenleyerek çocuğundaki davranış değişimini fark ettiğini söylüyor.
Biraz da Bilimsel Tarafından Bahsedelim
Bazen danışan annelere diyorum ki, “Beslenme sadece kilo meselesi değil, öğrenme ve dikkatle de ilgilidir.”
Gerçekten de:
- Demir eksikliği olan çocuklarda dikkat eksikliği ve öğrenme sorunları sık görülüyor.
- B grubu vitaminleri, özellikle B12 ve folik asit, beyin işlevleri için kritik.
- Omega-3 yağ asitleri ise hafızayı güçlendiriyor, duygusal dengeyi destekliyor.
Benim de mesleki deneyimim şu yönde:
Beslenmesi dengeli olan çocuk, sadece fiziksel olarak değil; zihinsel ve duygusal olarak da daha dengeli oluyor.
Kantin Gerçeği: Tokluk Hissi mi, Tuzak mı?
Kahvaltı etmeyen çocuklar ne yapıyor dersiniz?
Genelde ilk teneffüste soluğu kantinde alıyorlar. Ve çoğu zaman ellerine geçen şey: poğaça, gazlı içecek ya da paketli kek. Bunlar çocuğu bir süre tok tutuyor gibi görünse de aslında bir nevi enerji tuzağı. Hızla yükselen kan şekeri, hızla düşüyor; yorgunluk, dikkat eksikliği, hatta davranış problemleri olarak geri dönüyor.
Ailelere Küçük Bir Hatırlatma
Buradan bütün anne babalara şöyle bir çağrım var:
Sabah kahvaltısını, “olsa da olur” bir alışkanlık olmaktan çıkaralım.
Ben danışanlarıma genelde şöyle öneriyorum:
“Kahvaltıyı çocuk için görev değil, rutin bir keyif haline getirin. Onu süsleyin, renklendirin, birlikte hazırlayın.”
İnanın, sabah 10 dakikalık bir sofra hazırlığı, çocuğun gününü değiştirebilir.
Bugün çocuğunuzun derste sıkıldığını duyduysanız, nedeni o akşamki ödev değil… belki de sabah tabağındaki eksikliktir.
Sağlıklı, başarılı ve huzurlu bir eğitim-öğretim yılı olsun. Tüm öğrencilerimize, öğretmenlerimize ve velilerimize kolaylıklar diliyorum.