Nöbetçi Eczaneler
Buzulların Altına Sürüklendi
Tuzluluk ve sıcaklık sensörleriyle donatılan robot, normal şartlarda her 10 günde bir su yüzeyine çıkarak topladığı verileri uydu aracılığıyla iletmek üzere tasarlanmıştı. Ancak güçlü okyanus akıntıları, robotu Denman Buzulu ve Shackleton Buz Sahanlığı’nın altına sürükledi. Bu bölgeler, bugüne kadar doğrudan ölçüm yapılmasının neredeyse imkânsız olduğu alanlar olarak biliniyor.
Robot, buz sahanlıklarının altında kaldığı süre boyunca yüzeye çıkamadığı için konumu uzun süre tespit edilemedi. Bilim ekibi cihazın tamamen kaybolduğunu düşünürken, aylar sonra robot yeniden sinyal vererek görevine dair tüm verileri aktardı.
Bilim Tarihinde Bir İlk
Robot, görev süresi boyunca toplam 195 ayrı veri profili topladı. Buz sahanlığına çarptığı anlarda kaydettiği derinlik ölçümleri, uydu görüntüleriyle karşılaştırılarak izlediği rota sonradan detaylı biçimde yeniden oluşturuldu. Bu sayede elde edilen ölçümlerin hangi noktalara ait olduğu netleştirildi.
Uzmanlar, bu çalışmanın Doğu Antarktika’daki bir buz sahanlığının altından alınan ilk doğrudan okyanus ölçümleri olarak bilim tarihine geçtiğini belirtiyor.
Asıl Tehlike Denman Buzulu’nda
Elde edilen veriler, Shackleton Buz Sahanlığı’nın şimdilik sıcak okyanus suları nedeniyle ciddi bir tehdit altında olmadığını ortaya koydu. Ancak Denman Buzulu’nun altında, buz erimesini hızlandırabilecek ılık deniz suyu bulunduğu tespit edildi.
Bilim insanlarına göre Denman Buzulu’nun tamamen erimesi halinde, küresel deniz seviyeleri yaklaşık 1,5 metre yükselebilir. Bu senaryo, dünyanın birçok kıyı bölgesinin kalıcı olarak su altında kalması anlamına geliyor.
“Kaza Fırsata Dönüştü”
Araştırmacılar, başlangıçta büyük bir aksilik olarak değerlendirilen bu olayın, Antarktika araştırmaları açısından önemli bir fırsata dönüştüğünü vurguladı. Daha önce hiç incelenmemiş bölgelerden alınan bu verilerin, iklim değişikliğinin buzullar üzerindeki etkilerini anlamada kritik rol oynayacağı ifade edildi.
Zorlu koşullarda aylarca çalışmayı sürdüren robotun performansı, gelecekte Antarktika’nın en ulaşılmaz bölgelerine daha fazla otonom deniz aracı gönderilmesinin de önünü açmış oldu.
Araştırmaya ilişkin bulgular, Aralık 2025’te Science Advances dergisinde yayımlanan “Denman ve Shackleton Buz Sahanlıkları Altında Okyanus Dolaşımı ve Buz-Okyanus Etkileşimi” başlıklı bilimsel makale ile literatüre kazandırıldı.
