Adıyaman’ın tarih kokan ilçesi Besni, son yıllarda kültürel etkinlikleri, doğa manzaraları ve turizm yatırımlarıyla adından sıkça söz ettiriyor.
İlçede hem doğaseverler hem de tarih meraklıları için birbirinden güzel gezilecek alanlar bulunuyor. İşte hafta sonu Besni’de gezilebilecek en özel yerler…
Kızılin Kanyonu ve Merinos İskelesi
Besni’nin en özel doğal güzelliklerinden biri olan Kızılin Kanyonu, muhteşem manzarası ve doğayla iç içe atmosferiyle dikkat çekiyor.
Merinos İskelesi sayesinde ziyaretçiler artık teknelerle kanyonun büyüleyici güzelliğini keşfedebiliyor.
Burada yapılacak kısa bir tekne turu, hem doğa fotoğrafçıları hem de aileler için eşsiz bir hafta sonu deneyimi sunuyor.Besni’de Göksu Nehri’nin Fırat Nehri’yle buluştuğu Kızılin Kanyonu’nda tescilli 300 mağara bulunuyor. Ziyaretçilerine tarih ve doğayla iç içe olma imkanı sunan kanyon ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunuyor.
Göksu Nehri’nin Fırat Nehri ile buluştuğu 5 bin yıl öncesine ait medeniyetin izlerini taşıyan Kızılin Kanyonu’nda 1 ile 6 kat arasında değişen mağaralar bulunuyor. Birbirine içten bağlantılı mağaralar kanyon boyunca sıralanıyor. M.Ö 3000’li yıllara tarihlenen mağaralar, Roma Dönemi ve çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptı.
Kanyonun yaklaşık 200 hektarlık alanında bulunan 300 mağara, SİT alanı olarak tescillendi. Ülkenin yeni turizm rotalarından biri olma yolunda ilerleyen Kızılin Kanyonu, eşsiz doğası ve tarihi güzelliği ile turizmin yükselen değeri haline geldi. Ziyaretçilerine tarih ve doğayla iç içe olma imkanı sunan Kızılin Kanyonu’nda tekne turları da düzenleniyor.
Besni Sesönk (Dikilitaş) Tümülüsü
Tarihin izlerini keşfetmek isteyenler için Besni’de 2 bin 60 yıl önce ana kayaya oyulan Kommagene Kralı 1. Antiochos’un oğlu 2. Mithridatis’in mezarının bulunduğu Sesönk (Dikilitaş) Tümülüsü, yapısı ile hem dikkat çekiyor hem de diğer tümülüslerden ayrılıyor.
Besni’de 2 bin 60 yıl önce ana kayaya oyulan Kommagene Kralı 1. Antiochos’un oğlu 2. Mithridatis’in mezarının bulunduğu Sesönk (Dikilitaş) Tümülüs dikkat çekiyor. Tümülüs, yapısı ve bulunduğu konum itibariyle görenleri hayran bırakıyor.
Dikilitaş Köyü’nün kayalık ve rakımı yüksek Kızıltepe bölgesinde bulunan Sesönk Tümülüsü’nde, içerisinde 3 niş bulunan mezar odasına merdivenle giriliyor. Oyulan ana kayanın üzerinde moloz taşlardan 7 metre yüksekliğinde, 30 metre çapında tümülüs bulunuyor. Diğer tümülüsler toprak ve küçük çakıl taşlarından oluşurken, Sesönk Tümülüsü büyük moloz taşlardan oluşuyor. Kuzey, Güney ve Doğu’sunda 6 sütun bulunan Sesönk Tümülüsü’nün doğusunda bulunan 2 adet sütun zaman içerisinde yıkıldı.
Kommagene Kralı 1. Antiochos’un oğlu 2. Mithridatis’in mezarının bulunduğu bu önemli tarihi yapıyı, yüksek kayalık bir bölgede olması ve araç ulaşımının olmaması nedeniyle çok az kişi ziyaret ediyor.
Besni Sofraz Anıt Mezarları
Besni’ye bağlı Sofraz Köyü sınırlarında bulunan Sofraz Tümülüsü, Roma Dönemi’ne uzanan önemli bir tarihi miras olarak öne çıkıyor. Adıyaman il merkezine 45 km, Besni’ye ise daha yakın bir mesafede bulunan tümülüs, bölgenin arkeolojik zenginliğini gözler önüne seriyor.
M.S. 1. Yüzyıla Tarihleniyor
M.S. 1. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen 15 metre yüksekliğindeki tümülüs, toprak dolgu altında gizlenmiş bir mezar yapısı barındırıyor. Kesme taş ile inşa edilen yapı, üç ana bölümden oluşuyor:
- Dromos (Giriş Koridoru)
- Geçiş Koridoru
- Mezar Odası
Giriş koridorunun (Dromos) güney-kuzey doğrultusunda uzanan tonozlu bir yapıya sahip olduğu belirtilirken, mezar odasına geçiş kemerli bir kapı ile sağlanıyor.
Lahitler ve Duvar Süslemeleri
Mezar odası 3×4 metre ölçülerinde olup, doğu-batı yönünde dikdörtgen bir plana sahip. Odada lahitler doğu ve batı duvarları önüne yerleştirilmiş durumda. Kireç taşından yapılmış bu lahitlerin kapakları hâlen korunuyor. Ayrıca, mezar odasının tabanla birleştiği kısımda kırmızı boyalı bir bant süslemesi bulunuyor.
Tarih Meraklıları İçin Değerli Bir Keşif
Sofraz Tümülüsü, Roma Dönemi mezar mimarisinin bölgedeki önemli örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Besni ve çevresindeki zengin tarihi mirasın bir parçası olan bu yapı, bölgeye gelen ziyaretçilerin mutlaka görmesi gereken kültürel varlıklar arasında yer alıyor.
Besni Millet Bahçesi
Merkezde yer alan Besni Millet Bahçesi, yürüyüş yolları, çocuk oyun alanları ve kafeteryalarıyla hafta sonu dinlenmek isteyenlerin uğrak noktası.
Özellikle akşam saatlerinde ışıklandırmasıyla dikkat çeken bahçe, aileler ve gençler için ideal bir nefes alma alanı.
Sugözü Piknik Alanı
Doğayla iç içe vakit geçirmek isteyenler için bir diğer seçenek Sugözü Piknik Alanı.
Serin havası, su kaynakları ve yeşil doğasıyla özellikle yaz ve bahar aylarında kalabalık grupların uğrak noktası olan bu bölge, hafta sonu kısa bir kaçamak yapmak isteyenler için birebir.Hem doğasıyla hem de yaban hayatıyla dikkat çeken Besni Sugözü’nde sık sık görülen ve artık bölgeyle özdeşleşen dağ keçilerini her an görüntülemek mümkün. Doğa ve yaban hayatı çeşitliliğiyle güzel bir gün geçirmek isteyen ziyaretçiler için Sugözü harika bir alan olarak karşımıza çıkıyor.
Eski Besni Ören Yeri Kurşunlu Cami
1930’lu yıllarda kaderine terk edilen asırlık Kurşunlu Camii, 2005 yılında restore edilerek yeniden ibadete açıldı.
Besni’de yer alan Eski Besni Ören Yeri, tarihi yapılarıyla geçmişin izlerini bugüne taşıyor. Bu tarihi miraslardan biri olan Kurşunlu Camii, halk arasında Külhanönü Camii ya da Hacı Zeyrek Ağa Camii olarak da biliniyor.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında, 1934-1935 döneminde Besni’nin yer değiştirmesiyle birlikte cami ve çevresindeki birçok yapı kaderine terk edilmişti. Uzun yıllar boyunca sessizliğe gömülen bu tarihi yapı, 2005 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilerek yeniden ayağa kaldırıldı.
Kurşunlu Camii, Osmanlı dönemi taş işçiliğinin zarif örneklerinden biri olarak dikkat çekiyor. Restorasyon çalışmaları sonrasında mimari dokusu korunarak aslına uygun şekilde yenilenen cami, bugün ibadete açık durumda.
Bölgeyi ziyaret eden yerli ve yabancı turistler, caminin mimari detaylarını incelerken aynı zamanda Eski Besni’nin tarihî atmosferini de yakından hissedebiliyor.
Besni Kalesi ve Toktamış Camisi
Hititlerden Osmanlı’ya uzanan asırlık miras… Eski Besni’nin simgeleri zamana meydan okuyor.
Adıyaman’ın Besni ilçesi, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış köklü bir yerleşim alanı olarak öne çıkıyor. İlçenin kalbi sayılan Eski Besni Ören Yeri, tarihî dokusuyla geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Bu alanda, bölgenin kadim geçmişine tanıklık eden iki önemli eser dikkat çekiyor: Besni Kalesi ve Toktamış Camisi.
Hititlerden Osmanlı’ya Uzanan Bir Kale
Eski Besni’nin kuzeyinde, hâkim bir tepe üzerinde yer alan Besni Kalesi, Hititler dönemine kadar uzandığı düşünülen köklü bir geçmişe sahip.
Tarihi kaynaklara göre, kale 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılmış, ardından büyük bir onarım sürecine girmiştir.Yavuz Sultan Selim’in emriyle kale içinde artık günümüze ulaşamayan bir cami ve hamam inşa ettirilmiş, kalenin burçları ise dönemin ünlü ustalarından “Kel Tıraş” tarafından yapılmıştır.
Bugün büyük bölümü yıkılmış olsa da, Besni Kalesi’nin kalıntıları tarih meraklılarının ve fotoğraf tutkunlarının ilgisini çekmeye devam ediyor. Harap durumuna rağmen kale, Besni’nin en önemli kültürel miraslarından biri olmayı sürdürüyor.
Toktamış Camisi: Taş Minareyle Ayakta Kalan Sessiz Tanık
Kalenin hemen eteklerinde yer alan Toktamış Camisi, 17. yüzyıldan kalma bir Osmanlı yapısı olarak biliniyor.
Zamanın yıpratıcı etkisiyle caminin büyük bölümü yok olmuş olsa da, kesme taştan yapılmış minaresi hâlâ dimdik ayakta durarak geçmişe tanıklık ediyor.Tarihi cami, Besni’nin Osmanlı dönemindeki dini ve mimari yaşamına ışık tutan önemli bir eser olarak kabul ediliyor.
Eski Besni: Zamanın Durduğu Yer
Eski Besni Ören Yeri, bugün Kurşunlu Camii, Hüsrev Paşa Hamamı, Besni Kalesi ve Toktamış Camisi gibi yapılarla kültür turizmi açısından büyük bir potansiyele sahip.
Uzmanlar, bu alanın korunarak turizme kazandırılmasının hem Adıyaman’ın tarih turizmine katkı sağlayacağını hem de Besni’nin tanıtımına büyük ivme kazandıracağını belirtiyor.
Kültür, Tarih ve Doğa Bir Arada
Besni sadece doğal güzellikleriyle değil, Besni Eğitim Bayramı, kitap fuarları ve kültürel etkinlikleriyle de hafta sonlarını dolu dolu geçirebileceğiniz bir şehir.
Hem doğa gezisi yapmak hem de ilçenin zengin tarihini hissetmek isteyenler için Besni, Adıyaman’ın en özel keşif noktalarından biri olmaya devam ediyor.









